Son dövrlərdə məktəblərdə 8 saatlıq iş modelinin tətbiqi geniş müzakirələrə səbəb olub. Hesab edirəm ki, bu addım təhsil sistemimizdə həm müəllim, həm də şagird üçün mühüm və müsbət dönüş yaradır.
Əslində, müəllim fəaliyyəti yalnız dərs saatlarından ibarət deyil. Hazırlıq işləri, sənədləşmə, fərdi məşğələlər, metodik fəaliyyət və valideynlərlə əlaqə kimi işlər illərdir ki, görünməz qalırdı. Yeni model isə müəllimin bütün əməyini: dərs planlamasından layihələrə, fərdi dəstəkdən komanda işinə qədər rəsmi şəkildə işıqlandırır və təqdir edir.
Müəllim fəaliyyətinin tam aydın olması
Müəllim hər gün dərsə hazırlaşır, şagirdləri izləyir, qiymətləndirmə aparır, layihələrdə iştirak edir, metodik təkmilləşmə ilə məşğul olur və məktəbdaxili tədbirlərdə rol oynayır. 8 saatlıq model bu fəaliyyətlərin sistemli planlanmasına şərait yaradır, müəllimin iş yükünü idarəolunan edir və pedaqoji prosesi peşəkar səviyyəyə qaldırır.
Artıq dərs hazırlığı yalnız formal sənəd işi deyil. Müəllim hər dərsi bir sənət əsəri kimi formalaşdırır, şagirdlərin düşüncə tərzini zənginləşdirir və onların yaradıcılıq potensialını üzə çıxarmağa çalışır. Hər dərs bilik ötürməyin yanında, fərdi inkişaf və analitik düşüncənin inkişafı üçün də planlanır. Bu, müəllim fəaliyyətini əsl peşəkar zirvəyə qaldıran yanaşmadır.
Məktəbdaxili əməkdaşlığın güclənməsi
Modelin ən əhəmiyyətli üstünlüklərindən biri müəllimlərin birgə daha çox vaxt keçirməsi nəticəsində əməkdaşlığın artmasıdır. Metodbirləşmə iclasları, dərs dinləmələri və təcrübə mübadiləsi məktəbdə vahid pedaqoji yanaşma formalaşdırır. Müəllimlər arasında məlumat paylaşımı daha səmərəli olur, təcrübələr və yenilikçi metodlar bir-biri ilə bölüşülür.
Bu əməkdaşlıq yalnız dərs keyfiyyətinə deyil, məktəbin ümumi mühitinə də müsbət təsir göstərir. Birgə işləmə, fikir mübadiləsi və komanda ruhu müəllimlərin motivasiyasını artırır, yeni layihələrin həyata keçirilməsini asanlaşdırır və məktəb icmasında vahid, güclü pedaqoji atmosfer yaradır.
Müəllim nüfuzunun artması
Uzun illər cəmiyyətdə müəllim fəaliyyəti sadəcə “dərs deyib getmək” kimi yanlış təsəvvürlə qiymətləndirilib. Halbuki müəllimlik çoxşaxəli və məsuliyyətli peşədir. 8 saatlıq model müəllimin bütün fəaliyyətini ictimaiyyətə aydın şəkildə göstərir və təqdirini təmin edir.
Müəllimin gündəlik fəaliyyətinin daha aydın olması valideyn və ictimaiyyət tərəfindən peşənin real dəyərini ortaya qoyur. İndi hər kəs görür ki, müəllim yalnız dərs demir, o, şagirdlərin inkişafını daim izləyir, layihələr hazırlayır, əlavə məşğələlər keçir və məktəbdəki bütün pedaqoji proseslərin aktiv iştirakçısıdır. Bu isə müəllim nüfuzunun yüksəlməsinə və cəmiyyətdə müəllimlik peşəsinə hörmətin artmasına səbəb olur.
Şagirdin inkişafına müsbət təsir
Müəllimin əlavə vaxtını dərs hazırlığı, fərdi məşğələlər və dərsdənkənar layihələrə sərf etməsi şagirdlərin akademik və şəxsi inkişafını daha dolğun edir. Yaradıcılıq, analitik düşüncə və sosial bacarıqların inkişafı bu model sayəsində daha səmərəli təmin olunur.
Hər bir şagirdə fərdi yanaşmanın tətbiqi, onların öz potensialını üzə çıxarma imkanını artırır. Əlavə məşğələlər, layihələr və fərdi dərs planlaması sayəsində şagirdlər öz bacarıqlarını kəşf edir, motivasiyaları yüksəlir və təhsilə maraqları artaraq davamlı inkişaf üçün əsas yaradır.
Dövlət səviyyəsində dəstəklənən təhsil islahatları
Elm və Təhsil Nazirliyinin həyata keçirdiyi uğurlu islahatlar bu modelin tətbiqini gücləndirir və təhsildə transformasiyaya çevrilir. Dövlət tərəfindən aparılan yeniliklər, müəllim fəaliyyətinin aydınlaşdırılması, məktəb mühitinin müasir standartlara uyğun qurulması və şagirdlərin hərtərəfli inkişafına yönəlmiş proqramlar sayəsində təhsil sistemi həm şəffaf, həm də effektiv olur.
Bu islahatlar həm müəllimlərə, həm də şagirdlərə yeni imkanlar açır. Müasir dərs resursları, metodik dəstək, layihə əsaslı tədris yanaşmaları və rəqəmsal platformalar müəllimlərin fəaliyyətini asanlaşdırır, şagirdlərin motivasiyasını artırır və təhsildə keyfiyyət artımını təmin edir.
8 saatlıq iş modeli və dövlət səviyyəsində aparılan təhsil islahatları birgə olaraq müəllim fəaliyyətini daha aydın, təqdirəlayiq və qiymətə layiq edir, məktəb mühitini peşəkarlaşdırır və şagirdlərin yaradıcılıq, analitik düşüncə və sosial bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün real zəmin yaradır. Bu dəyişiklik təhsil sistemində yeni bir dövrün başlanğıcıdır və həm müəllim, həm də şagird üçün davamlı inkişaf imkanları açır.
Sahib ŞƏMİZADƏ
180 nömrəli tam orta məktəbin təsviri incəsənət müəllimi
